“Samen op weg gaan en het waaien van de Geest laten gebeuren”
Voor Myriam Wijlens is het zonneklaar: het synodaal proces zorgt wereldwijd voor een ongeziene verandering in de katholieke Kerk. Als lid van het kernteam dat in Rome de synode coördineert, is Wijlens daarvan een bevoorrechte getuige. Van op de eerste rij stelt ze vast hoe snel die verandering plaatsgrijpt en hoe positief en enthousiast mensen die onthalen. Het hele gebeuren wekt bij haar en vele anderen het gevoel van een nieuw Pinksteren, vertelt ze in Tertio nr. 1.215 van 24/5/’23.
Frederique Vanneuville
Myriam Wijlens groeide op in een katholieke enclave in het oosten van Nederland en geraakte zozeer geboeid door theologie, dat ze voor die studie koos. “In colleges over Vaticanum II leerde ik over de veranderingen in de leer over de Kerk. Heel mooi allemaal, maar hoe wordt dat na afloop van zo’n Concilie tot geleefde Kerk? Die vragen fascineerden mij ongelooflijk en doen dat tot op vandaag. Ik wilde weten welke rol kerkelijke structuren en instituties daarin speelden”, vertelt Wijlens tijdens een videogesprek met Tertio. “Ik ben kerkelijk recht gaan studeren en ben mijn leven lang bezig gebleven met die spanning tussen de leer over de Kerk en hoe die via structuren vertaald wordt naar een geleefde realiteit.”
Was de tijd nu rijp voor het synodaal proces?
“Ja. Ik behoorde tot de groep mensen die de teksten heeft gelezen van alle bisschoppenconferenties – van België tot Burkina Faso en van Taiwan tot Bolivia. We waren erg verbaasd dat de grote thema’s overal dezelfde zijn en dat ook de spanningen die gemeld worden, overal rond min of meer dezelfde thema’s draaien, ook al zorgt de context voor accentverschillen. Oceanië heeft bijvoorbeeld grote zorgen rond ecologie – die mensen dreigen letterlijk te verdrinken –, terwijl Europa momenteel vooral bekommerd is om de oorlog en de migranten. Maar finaal krijg je toch dezelfde grote thema’s. We moeten dus niet al te nerveus zijn over verschillende manier van denken in verschillende culturen, want blijkbaar is er aan het eind een grotere overeenstemming binnen de wereldwijde Kerk dan we spontaan zouden verwachten.”
Het synodaal proces is erop gericht gelovigen meer inspraak te geven in de kerkelijke besluitvorming. Is de Kerk aan het democratiseren?
“In de Kerk gaat het over de heilige Geest. De vraag is niet zozeer: wat willen wij? Wel: wat wil God van onze Kerk? Onderling afstemmen is de Kerk niet vreemd, maar het gaat om een volledig ander proces van onderscheiding dan bij een democratische stemming. Het gaat over het luisteren naar wat de heilige Geest zegt door de persoon van een ander. En zo probeer je samen een symfonie te spelen, zonder dat bijvoorbeeld de trompettisten hun wil kunnen doordrukken omdat ze zich in een betere positie opgesteld hebben. Daarmee wordt ook duidelijk dat het ambt een dienst aan de gemeenschap is.”
