“Er is something rotten in the state of Congo”
Minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez (Vooruit) stelt in Tertio nr. 1.214 van 17/5/’23 dat er in haar beleidsdomein vanzelf een evolutie zou moeten zijn van “bijna paternalistisch goed bedoelde liefdadigheid naar emanciperend partnerschap”. In een vraaggerichte aanpak van internationale solidariteit moet volgens de minister de vraag centraal staan: “Wat maakt voor jullie het verschil?”
Ludwig De Vocht
Caroline Gennez benadrukt dat ze het veeleer over ‘internationale solidariteit’ heeft dan over ‘ontwikkelingssamenwerking’. “Voor een sociaaldemocraat is dat een heel mooie bevoegdheid omdat ze naar de kern van onze overtuiging gaat: solidariteit in de praktijk brengen. Ik heb dat mijn hele loopbaan gedaan in het binnenland, maar in mijn hart ben ik altijd een internationalist geweest. Internationale solidariteit betekent voor mij dat we de zaadjes van de welvaartstaat die we hier samen hebben opgebouwd, ook planten in het Globale Zuiden. De kern ervan is het emanciperen van mensen. Een tweede belangrijk punt in het beleid is de strijd tegen de klimaatcrisis. Een derde focus is het respect voor mensenrechten, die wereldwijd echt wel onder druk staan.”
Op de VN-Mensenrechtenraad in Genève kondigde u begin maart de oprichting aan van het Civic Space Fund. Wat houdt dat initiatief in?
“In de landen in het Globale Zuiden, waar extremen het luidst roepen en het snelst gehoord worden, is er nood aan ruimte voor een civiele samenleving waarin mensen kunnen opkomen voor zichzelf. Mensen die hun stem durven te verheffen en een tegenmacht vormen tegen zulke extremen, moeten we ondersteunen. Als mensen de mond worden gesnoerd, willen we hun de kans bieden hun stem te verheffen. Het signaal aan de leiders van onze partnerlanden is: we zijn kritisch ten aanzien van jullie als jullie de mensenrechten en de democratie niet respecteren.”
Welk weerwerk kan België bieden tegen landen zoals China en Rusland die op dat vlak geen voorwaarden stellen voor het bekomen van hulp?
“Helaas stelt China wel economische voorwaarden op maat van het Chinees belang. Wij moeten blijven geloven in het belang van mensenrechten. In grote delen van Afrika wordt intussen de invloed van de Russische propaganda heel groot. De sociale media overspoelen de mensen met fake news, terwijl Wagner-milities er zogezegd voor een alternatieve veiligheid zorgen. Wij moeten ons positieve verhaal daar tegenover stellen. In Congo hebben we de voorbije jaren meer dan zes miljoen mensen toegang geboden tot basisgezondheidszorg, zowel via bilaterale programma’s als onze ngo’s. In Mali en Burkina Faso, waar akkers verdrogen en verzanden, hebben we met herbebossingsprogramma’s ervoor gezorgd dat 625.000 boeren weer hun land kunnen bewerken, niet omkomen van de honger, niet moeten vluchten naar de stad of een gevaarlijke oversteek over zee moeten maken naar hier.”
