Pastorale ziekenzorg, meer dan een babbel slaan
Pastorale medewerkers van ziekenhuizen stellen zich discreet en bescheiden op. Té bescheiden soms, want hun meerwaarde als bruggenbouwers en dragers van de spirituele dimensie in het ziekteproces is onmiskenbaar. De job evolueerde met de veranderende tijd en wereld.
Kelly Keasberry & Johan Van der Vloet
“De mooiste baan ter wereld”, zo beschrijft Jan De Kock, patiëntenbegeleider en pastoraal medewerker, zijn werk. In Dood gelukkig leven. Hoopvolle verhalen uit het ziekenhuis neemt hij zijn lezers op sleeptouw. De verhalen, gebundeld in dagboekvorm, zijn zowel een ode aan het leven als een handreiking om niet bang te zijn voor de dood.
Existentiële levensvragen
Veel mensen zijn op zoek naar de zin van het leven. Pastorale medewerkers van ziekenhuizen gaan met patiënten op weg, niet om hen te overtuigen om christen te worden, maar om duidelijk te maken dat existentiële levensvragen belangrijk zijn. Onderzoek wijst uit dat de spirituele dimensie van het bestaan van invloed is op de gezondheid van patiënten. “De groep met een duidelijke kerkelijke achtergrond die vraagt om gebed, bestaat uit overwegend zeventigplussers”, constateert Arno Gillemot , spirituele-zorgverlener in AZ Monica. “Daaronder zit een categorie van rond de 45 jaar die anders omgaat met het religieuze, maar daar wel vragen over heeft. Dan zijn er de mensen van 35 jaar en jonger. Die hebben meestal geen religieus referentiekader meer, maar zijn wel bezig met existentiële vragen. Als ze iets ergs meemaken, dan worstelen ze daarmee.”
Zichtbaarheid
“Patiënten aarzelen soms om een pastor te vragen aan de verpleegkundige”, ervaart Martijn Steegen, hoofdpastor in het UZ Leuven en hoogleraar aan het departement pastoraaltheologie en empirische theologie (KU Leuven). “Daarom kwam er in ons ziekenhuis een knop op het tv-scherm aan het bed van de patiënten. Die knop biedt ook inhoudelijke bijdragen van spirituele zorg, zoals videogetuigenissen van patiënten en verpleegkundigen. Pastores moeten hun rol legitimeren door bekendmaking en door aanwezigheid op alle vlakken, ook aan de leiderschapstafel. Ze moeten goed uitleggen wat ze doen en waarom dat belangrijk is. Ze moeten laten zien wat patiënten en personeel eraan hebben. Een onderzoek naar de betrokkenheid van pastores bij het covidbeleid toont aan dat waar zij goed verankerd waren in het ziekenhuisgebeuren, ze werden meegenomen in het proces.”
