Een klooster van en voor de stad
Een kapucijn, twee clarissen, zes franciscanen en een echtpaar wonen samen in een klooster. Nee, dit is niet de openingszin van een katholiek mopje. Het is de samenstelling van de gemeenschap in Stadsklooster San Damiano in ’s-Hertogenbosch. Drie van hen vertellen in Tertio nr. 1.179 van 7/7/’21 hoe stadspastoraat en contemplatie hand in hand gaan in een eigentijds franciscaans project dat zijn historische wortels in ere houdt.
Frederique Vanneuville

Bij toeval vernam Michel Versteegh eind 2016 dat het kapucijnenklooster in Den Bosch verkocht werd, een geweldige opportuniteit voor de minderbroeders, clarissen en franciscaanse seculieren die al langer plannen hadden voor een nauwere samenwerking. Als lid van de lekenorde van franciscaanse seculieren (ofs) en toenmalig minister van het nationale ofs-bestuur schoot Versteegh in actie. Hij contacteerde de abdis van de clarissen in Nijmegen en de provinciaal van de franciscanen en ging in dezelfde week langs bij de provinciaal van de kapucijnen. Ook die laatste bleek te vinden voor een gezamenlijk franciscaans project. “Alleen zei hij me dat we een ander gebouw zouden moeten zoeken omdat op één handtekening na de verkoop van het klooster helemaal rond was”, memoreert Versteegh. “Maar als ik iets in mijn hoofd heb, geef ik niet zo gauw op. We wilden deze unieke franciscaanse plek behouden en hebben daarvoor alles op alles gezet.”
Hoewel er elders nog enkele plekken zijn waar verschillende franciscaanse ordes nauw met elkaar samenwerken, gaat de integratie nergens zo ver als in San Damiano, waar mensen met verschillende levensstaten en eigen charisma één religieuze gemeenschap vormen. “Van in het begin bewaken we die eigenheid zorgvuldig. Het moet geen eenheidsworst worden”, werpt claris Beatrijs Corveleyn op. “Allemaal zijn we geïnspireerd door Clara en Franciscus. Dat is wat ons drijft en wat zichtbaar wordt in onze inzet als gemeenschap. Niet voor niets is hier de coffee to go en de open inloop voor het straatpastoraat. Dat hangt samen met onze basisinspiratie.” Voor dat straatpastoraat staat het klooster in de stad goed bekend en het wordt er sterk om gewaardeerd.
Straatpastoraat voor dak- en thuislozen bestaat in Den Bosch al dertig jaar. “Die werking zat in een wijk waar de dak- en thuislozen weinig komen en ze merkten dat ze daardoor niet zoveel aanloop hadden. Ons klooster is gelegen tussen het station en het centrum van de stad, precies waar die mensen wel te vinden zijn. Daarom hebben we hen uitgenodigd om gebruik te maken van onze ruimtes.” De straatpastor, Lianne van Oosterhout, heeft een bureau in het klooster. Elke donderdagmiddag houdt ze spreekuur en maandelijks verzorgt ze een speciale viering in de kerk. “In samenwerking met onze vrijwilligers onthalen we de mensen met koffie, thee en koekjes. Wanneer er op andere dagen mensen komen die behoefte hebben aan een gesprek, dan vangen wij dat op. Ook zo ondersteunen we Liannes werk”, legt Ter Maat uit. Een anonieme schenker was onlangs zo gul om een hele jaarvoorraad koffie en koekjes te schenken. “Echt indrukwekkend”, vindt de broeder. “Fijn dat anderen onze vriendschap voor de mannen en vrouwen van de straat delen.”