Tertio 981 - Spiegel van de samenleving

Dakloosheid is een groeiend fenomeen in Europa en ons land. “De samenwerking tussen de geestelijke gezondheidszorg (GGZ), welzijn en wonen is vooral projectmatig, niet structureel. Bovendien zijn die drie sectoren verschillende werelden met andere visies op de problematiek”, merkt Koen Hermans (KU Leuven) op. Tegelijk spelen de ongunstige evoluties op de woonmarkt. “Het tekort aan sociale woningen is immens: meer dan 120.000 gezinnen staan op de wachtlijst. Die schaarste zorgt voor ‘competitie’ tussen kwetsbare groepen. Doordat psychisch kwetsbare mensen vaak niet in staat zijn een woning aan te kopen, belanden ze noodgedwongen op de private huurmarkt, maar ook daar zijn de kwaliteitsvolle woningen voor hen meestal te duur.”

Bij dakloosheid denken we onmiddellijk aan mensen die op straat slapen, maar de realiteit is veel diverser, beginnend bij vrouwen die doelbewust een (seksuele) relatie aangaan om toch maar een dak boven hun hoofd te hebben. Aangewezen zijn op een inadequate woonst – zoals een garage, caravan, kraakpand of leegstaande kamer boven een winkel – valt eveneens onder de noemer dakloosheid. Ook de zogenoemde “sofaslapers” – mensen die tijdelijk onderdak vinden bij familie of vrienden – bevinden zich in een precaire woonsituatie, die niet altijd als dusdanig wordt onderkend. “Zeker als het jongeren betreft, beschouwt men couch surfing al snel als een normaal deel van hun cultuur”, geeft Hermans aan. “Maar in de landelijke gebieden vormen de sofaslapers jonger dan 35 de grootste – zij het verborgen – groep daklozen.”

Het Psychiatrisch Centrum Gent-Sleidinge reikt voor de vierde maal de Prijs Humane Psychiatrische Zorg uit. Als thema werd gekozen voor “Geweld, in al zijn gelaagdheden, binnen de hedendaagse psychiatrie”. Patiënten zijn vaak al getraumatiseerd door geweld in de thuisomgeving, weet algemeen directeur Raoul De Cuyper. “Geweld is des mensen en des levens. Vaak is het de vertaalslag van gebrek aan verbondenheid in het leven en in de maatschappij. Veel mensen vallen op alle vlakken uit de boot en zijn daardoor continu kwaad en gefrustreerd. Er zijn natuurlijk verkeerde vormen van geweld, maar de psychiatrie is de spiegel van de maatschappij en de soms agressieve manier waarop mensen met ons contact opnemen, is vaak te verklaren vanuit wat ze buiten meemaken. Dus moeten we het hier beter doen en wel voor verbondenheid te zorgen.”

Het psychiatrisch centrum Bethanië brengt met het boek “Een kwestie van tijd” een sober maar beklijvend tegenverhaal. Langdurige psychiatrische zorg staat immers haaks op de illusie die leeft in onze samenleving dat er voor alles een oplossing moet kunnen zijn, liefst snel en efficiënt, ook voor wie met psychische problemen kampt.

Abonneer of vraag een proefnummer via www.tertio.be